İnsanoğlu binlerce yıllık mazisinde birçok şeyi keşfetti, bundan binlerce yıl önce ateşi keşfettiğimiz de bu keşif, bizlere aydınlığın kapılarını açtı. Bugün dünyamızda her gün bir buluş ve ilerleme görmekteyiz. Her insan artık bir veri fabrikası gibi telefonlarımız, bilgisayarlarımız, akıllı saatlerimiz hatta güvenlik kameralarına yansıyan görüntümüz bile bir veri değeri taşıyor. İnsanoğlu 2012 rakamlarına göre günde 2,5 kentirilyon byte veri oluşturuyor ve bu değer katlanarak artmaya devam ediyor. Bu denli büyük veri yığınları oluşur iken, bunları yorumlayarak anlamlı hale getirmek ise başlı başına bir başka problem, işte tam bu noktada veri madenciliği (data minning) ve Büyük Veri (Big Data) gibi kavramlar işin içine giriyor.
Büyük Veri (Big Data):Veri yığınının analiz edilip, sınıflandırılıp anlamlı hale getirilmiş halidir.
Büyük veri uygulamaları günümüzde birçok farklı sektörde kullanılıyor. Kullanım alanları arasında eğitim, sağlık, savunma sanayi, bilişim, hizmet sektörü gibi birbirinden çok farklı alanlar yer alıyor. Basit bir uçak bileti fiyatı tahmin robotu bile tüketicilerin ne zaman, ne yoğunlukta ve ne kadar alım yaptıklarını ölçeklendirerek bir sonuca varıyor. Büyük veri uygulamalarında “nasıl” sorusu değil, “ne” sorusu önemli veriler anlamlandırılmadan önce bu kıstasa göre işleniyor.
Büyük veri uygulamalarında 5 farklı ana bileşen bulunmaktadır;
Variety (Çeşitlilik) : Üretilen veri çeşitli cihaz ve sensörlerden gelmektedir. Farklı kaynaklardan elde edilen farklı tip veriler ciddi bir çeşitlilik oluşturmaktadır. Velocity (Hız): Veri üretme hızı yaş eğri olarak artmayı sürdürüyor, bunun ile beraber çeşitlikte doğru orantılı olarak artmaktadır. Volume (Büyüklük) : Veri büyüklüğü her geçen gün katlanarak artmaktadır ve bunların saklanması, özümsenmesi ve yorumlanması giderek artan bir maliyete neden olmaktadır. Verification (Doğrulama): Veriler artar iken, verilerin doğruluğu ve gerçek bilgiye ulaşmakta bir o kadar zorlaşmaktadır. Value (Değer): Tüm maddelerin belki en önemlisi, anlamlı bir değer elde edilmesi. Büyük veri uygulamaları sonrası ortaya çıkan sonuç büyük önem arz ediyor.
Büyük verinin baş döndürücü gelişimi birçok insan tarafından hala anlaşılabilmiş değil, sizlere basit bir örnek ile açıklayayım. Google sizin arama motorunda arattığınız bir kelimeyi ve bıraktığınız veri kırıntılarını takip ederek, size her zaman istediğiniz ürün ile ilgili reklamları sunuyor. Sizler karar alıcı olduğunu sandığınız anda, beyninize bu ürünü al sinyalleri işleniyor.
Büyük veri beraberinde riskleri de getiriyor. Marc Zuckerberg’in yargılandığı meşhur davada Amerikan seçimlerinin manipüle edilerek Trump’ın seçimi kazanmasının önünün açıldığı konuşuluyordu. Büyük veri uygulamaları bizi dijital bir diktatörlüğe götürebilir. Düşünsenize her zevkimizi ve seçimlerimizi anlamlandıran uygulamalar, seçimde kazanmasını istediği aday ile ilgili bize sürekli güzel şeyleri gösteriyor. Bu gibi düşünceler hayal değil, 2002 yılında Tom Cruise’un oynadığı Azınlık Raporu filminde suçlular daha suçu işlemeden hapse tıkılmaktaydı, evet bu büyük veri araştırmalarından birinin konusudur. Büyük Veri etrafımızı kuşatırken, tüm yaptığımız kendi ellerimiz ile ona teslim olmak.
via GIPHY