Hayatımızın olmazsa olmazlarındandır iletişim. İletişim en genel ifadeyle kişiler arası duygu, düşünce ve bilgi aktarımıdır. Etkili iletişim ise alıcıya gönderdiğimiz mesajların açık ve net olması, amacına ulaşmasıdır.
İletişimde konuşma şeklimiz, kullandığımız kelimelerimiz, beden dilimiz, ses tonumuz, jest ve mimiklerimiz büyük önem taşır. Yapılan araştırmalara göre beden dilimiz %55, ses tonumuz %38, kelimelerimiz ise %7 oranında iletişimi etkilemektedir. Görüyoruz ki iletişimde kelimelerin etkisi bir hayli az. Bir de %7 etkisi olan kelimeleri özenle seçmez, doğru yerde doğru cümleleri kurmazsak iletişimimizin vay haline. Tabii buna ek olarak ne söylediğimizin yanı sıra nasıl söylediğimizde büyük önem taşır. Yine yapılan araştırmalara baktığımız zaman insanların günlük yaşamda birbirlerine ne söylediklerinden ziyade nasıl söylediklerine önem verdiklerini görüyoruz.
İletişimde yaşadığımız problemleri genelde karşı tarafa yükleme eğilimindeyiz. Birçoğumuz sözlü iletişimde karşı tarafa bir şey anlatırken “Anlıyor musun?” diye sorarız. Oysaki biz kendimizi doğru ifade ettiğimiz sürece herkes bizi anlayacaktır. Öncelikli olarak iletişimin sorumluluğunu kendi üzerimize almamız gerekmektedir. Eğer sorumluluğu kendi üzerimize almazsak, problemi karşı tarafta arayacağımız için iletişimde değişim yaratma eğilimine girmeyiz. “Anlıyor musun?” sorusunu “Anlatabiliyor muyum?” sorusu ile değiştirerek ilk adımı atabiliriz. Böylece anlaşılmayan konuyu tekrar nasıl anlatabileceğimizi değerlendirmek üzere kendimizi tetiklemiş ve karşımızda ki kişiyi suçlama eğiliminden uzaklaşmış oluruz.
İletişimimizin kalitesini arttırmak için kullanacağımız birçok metot bulunmaktadır. Kendimizi ifade ederken kullandığımız sen dili ve ben dili de oldukça önemlidir. Temelinde duygu yatar.
Ben dili davranışa yöneliktir, karşı tarafı suçlamaz. Sen dili kişiye yöneliktir, suçlayıcıdır.
Ben dili suçlamadığı için savunmaya itmez. Sen dili suçlayıcı olduğu için savunmaya iter.
Ben dili kendimizle ilgili bilgi verir. Sen dili karşı taraf ile ilgili bilgi verir.
Ben dili anlaşmazlıkları azaltır. Sen dili karşı tarafı gücendirir.
Ben dili yardım isteği uyandırır. Sen dili çekingen insan oluşturur, öfke duygusu uyandırır.
Örnek vermek gerekirse;
Sen dili : Eve neden geç kaldın? Ben dili : Eve geç geldiğin zaman seni merak ediyor, endişeleniyorum. Sen dili : Çok kaba davranıyorsun! Ben dili : Bu şekilde konuşman beni incitiyor. Sen dili : Çok gürültü yaptığınız için dinleyicileri rahatsız ediyorsunuz. Ben dili : Gürültü yapıldığı zaman dinleyicilere saygısızlık yapıldığını bilmelisiniz.
Örneklerde görüldüğü gibi sen dili beraberinde savunmayı getirirken ben dili duygularımızı ortaya çıkartıyor ve karşımızda ki kişinin vicdanına ulaşıyor. Nazik, samimi ve anlaşılabilir bir iletişim için ben dilini konuşma tarzımız haline getirmemiz gerekiyor.
Hz. Mevlana’nın dediği gibi “Kalp deniz, dil kıyıdır. Denizde ne varsa, kıyıya o vurur”. Meramımı anlatabiliyor muyum, ey okuyucu?