Geçen hafta Merkez Bankası’nın ekonomide üstlendiği sorumluluklardan kısaca bahsetmiştim. TCMB ve Katar Merkez Bankası arasında bir swap anlaşması gerçekleşti, dolayısıyla bugün swap işlemlerinden kısa ve anlaşılır şekilde bahsetmeye çalışacağım.
Kelime anlamı takas olan swap, iki tarafın finansal araçlarını -belli bir zaman içerisinde- çeşitli menfaatler doğrultusunda takas etmelerini sağlayan bir türev araçtır. Taraflar nakit akışlarında fayda sağlamak ve faizli borçlarda var olan risklerden korunmak ya da riski azaltmak için swap işlemlerine başvurur. Örneğin değişken faiz ödemesi yapan X şirketini ve sabit yatırım ödemesi alan Y şirketini ele alalım. X şirketi değişken faizdeki riskini azaltmak için, Y şirketi sabit geri ödeme yerine karını arttırmak için karşılıklı swap sözleşmesi yapabilir (Oranlar belirlenirken Libor adı verilen bir birim kullanılıyor. Ben ana hatlarıyla anlatmayı tercih ettim).
Başlıca swap türleri;
Para swapı: Tarafların belirlenen tutardaki paranın başka bir para ile değiştirilmesidir. Belirlenen zaman sonunda anapara geri verilir. Faiz swapı: Swap işlemler arasında en büyük hacme sahil türdür. Bu anlaşmada kısaca taraflar faiz oranlarında takas yapar. Bir taraf dalgalı faize maruz kalırken diğer taraf sabit faiz oranına sahiptir. Şirketler sabit ve dalgalı faizden çeşitli karlar elde ettiklerinden, içinde bulundukları duruma göre takas gerçekleştirebilirler. Çapraz Döviz Swapı: Farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı (sabit / değişken) üzerinden borçlanan taraflar menfaatleri doğrultusunda çapraz swapa başvurabilir.
Gündeme dönecek olursak, TCMB ve Katar Merkez Bankası’nın yapmış olduğu işleme dönersek, taraflar 15 Milyar ABD Doları karşılığında TL ve Katar Riyali’ne karşılık gelecek şekilde para swapı anlaşması yapmıştır. TCMB yaptığı açıklamada, para takası ile finansal istikrarı sağlamak ve ikili ticareti kolaylaştırmak amacıyla swap anlaşması yaptığını bildirmiştir.
Son olarak meraklısına aşağı kısa bir video bırakıyorum.
https://m.youtube.com/watch?v=x0qUcAWD_AI