Travma, psikolojik olarak -kaza, taciz, ölüm, şiddet, savaş gibi- kaldıramayacağımız bir duyguya maruz kalmaktır. Travmada yaşanan duygular bir ömür beynimizde yer edinip orada kalıyor. Travmayı yaşanılan yaş ne kadar küçükse beynimizde bıraktığı hasar o kadar büyük oluyor.
Peki Friedrich Nietzsche’nin de dediği gibi bizi öldürmeyen şeyler güçlendirir mi?
Travma sonrası büyüme (TSB), literatüre yeni girmiş ve birçok araştırmacının çalıştığı bir konu haline gelmiştir. TSB, travmaya ya da ağır bir hayat krizine bağlı, bireyin kendine bakışında, kişiler arasında ilişkilerinde, hayat görüşünde olumlu yönde değişiklik olmasıdır. Bu durum acının şiddetine, kişinin direnme gücüne, ve mental açıdan sağlamlığına göre değişir. Sosyokültürel açıdan bakıldığında ise cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyi olmak üzere üç çevresel faktörün travma sonrası büyümenin ortaya çıkmasında önemli olduğu ortaya konmuştur. Buna göre, kadınlarda, gençlerde ve yüksek eğitim düzeyine sahip kişilerde genellikle TSB bulguları daha fazla görülür.
Travma Sonrası Gelişim 5 alanda meydana gelen değişimlerle gerçekleşir:
Yaşamın Daha Fazla Takdiri ve Değişen Öncelikler Algısı: TSB gösteren birey öncesinde değersiz ve bir şey anlam ifade etmeyen durumlara olaylara daha fazla önem atfetmeye başlıyor. Diğerleriyle daha sıcak ve yakın ilişkiler: Kişi çevresindeki insanlara daha çok değer vermeye başlıyor. Arkadaşlarının ve yakınlarının kıymetini biliyor. Dostluk ve arkadaşlık gibi değerlerin öneminin farkına varıyor. Kimseyi incitmemeye çalışıyor. Daha yüksek bir kişisel güç: Kişi travmadan sonra acının kendisinin güçlendirdiğinin farkına varır. Eskisinden daha fazla beceri ve güce sahip olduğunı düşünür. Manevi ve Ruhsal anlamda gelişim: Kişi travmadan sonra dini ya da spiritüel yönelimlerde bulunup şükran duyma davranışını ortaya koyabiliyor. Yeni Olasılıklar: Kişi şimdi ve buradaya göre yaşayıp yaşadığı andan keyif almaya başlar.
Peki bu duyguları yaşamak için travmaya mı maruz kalmak zorundayız? Ne yazıkki büyük acılar yaşamadan şuanda sahip olduğumuz şeylere şükran duyamayabiliyoruz. Fakat olumsuz durumlar karşısında bakış açımızı değiştirebilme yeteneğimizin olduğu kanaatindeyim. Alana ilgisi olanlar için kitap önerim : “Travma Sonrası Psikolojik Tepkileri Anlamak- Psikonet Yayınları”
Haftaya görüşmek üzere.