Kurumlarda verimlilik saat veya dakika başına yapılan işten ziyade iş verimliliği ile ölçülmektedir. Birçok kurum için farklılık göstermekle beraber haftalık 45 saatlik çalışma periyodunun yapılan işle doğru orantılı olduğunu söyleyebiliriz.
Buradaki verimliliğe baktığımızda işçiden ziyade yöneticilerin sorumluluğunun daha büyük olduğunu söylemek gerekir. Çalışan ise kendisini işin içinde bulduğu sürece sistematik olarak düzenli çalışacaktır.
Bu verimlilikteki en önemli unsurlar işçinin kabiliyeti ve yöneticinin işi iyi yönetmesi olmakla birlikte işçinin beden ve ruh sağlığı da verimlilik için çok büyük önem taşımaktadır.
Beden sağlığını tehdit edecek durumlar çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir ve aynı zamanda farklı tedavi yöntemleri ile yok edilebilir. Lakin ruh sağlığında yaşanacak sorunlar ani gelişeceği ve süreci uzun zamana yayılacağı için belirtileri de aniden olmamaktadır.
Ruh sağlığının iyi olmasında en büyük etkenlerden bir tanesi ise uyku düzenin iyi olmasıdır. Aynı şekilde beden sağlığının da en önemli destekçisi düzenliuykudur.Nöroloji ve Uyku Bozuklukları uzmanlarının tespitlerine göre düzensiz uyku sonrasında bilinçte bulanıklık, hayal görme ve en önemlisi ise muhakeme yani iş yapma yeteneğinde azalma olmaktadır.
Şu günlerde en çok ihtiyacımız olan şey ise bağışıklık sistemimizin güçlendirilmesidir. Düzensiz uykuda bağışıklık sistemimiz de çöküşe geçmekte ve rahatsızlıklar başlamaktadır. Bağışıklık sistemimiz çöktüğünde hastalanacağımız için iş verimliliğimiz de düşecektir. Birçok iş kazası da uykusuz kalan işçiler tarafından yapılmış olup dikkat ve muhakeme eksikliğinin önemli bir etmen olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Vardiya olayında uykunun ayrı bir önemi vardır. Vardiya sistemini ayarlarken yöneticilerin çok dikkatli olması gerekmektedir.
Ülkemizde %25 civarında iş yeri vardiyalı sistemde çalışmaktadır. Zorunluluk hallerin dışında vardiyalı sistemler uzmanlar tarafından önerilmemektedir.
Vardiyalı sistemde çalışmak kaçınılmaz ise de bazı durumla dikkat edilmesi gerekmektedir.
Bu durumlar şunlardır:
-Vardiyalı sistemde gece veya gündüz çalışacak kişileri iyi seçmelidir.
*Erken yatıp erken kalkan gruplar Tavuklar Grubu
*Geç yatıp geç kalkan gruplar Baykuşlar Grubu
-Dönüşümlü vardiyaların sabah, akşam ve gece vardiyası şeklinde düzenlenmesi en verimli olanıdır.
-İş kazalarının en çok 14:00-16:00 arası ve 04:00-06:00 arasında olduğunu düşünürsek bu saatlerde dikkat eksikliklerinin çok olması sebebiyle vardiya düzenlemesine özen gösterilmelidir.
Uygun kişileri uygun vardiyalara seçmek iş verimliliğini artırmaktadır. Daha önce de dediğimiz gibi bu çok da kolay değildir. İnsanların büyük bir bölümü gece uyuyup gündüz çalışmaya meyillidir. Bu sebepten vardiyalı işçi çalıştırmak çok da kolay olmaz.
İş verimliğini en üst seviyeye çıkarmak adına vardiyalı işçi çalıştırmak yerine sabah ve akşam çalışma modelleri geliştirmek çok daha uygun olacaktır.
Hele ki biz Türk Milleti gibi örf ve adetlerine çok bağlı bir millet için aile yapısının bu kadar güçlü olmasında çalışma hayatıyla ilgili olarak eşlerin aynı zaman dilimlerini beraberce paylaşmaları mühimdir. Bunun olması da başarıyı artırmaktadır. Başarı da eninde sonunda iş verimliliğini artıracaktır. Ailede eşler, çocuklar aynı zaman diliminde uyumak ve beraber uyanmak isterler. Çocuklar uyurken babanın/annenin çalışması ya da çocuklar uyanıkken babanın/annenin uyuması başarıyı ve verimliliği düşürecektir.
Tüm bunların en başında uyku düzenini doğru şekilde ayarlamak önce ruh sağlığımızı sonra da beden sağlığımızı olumlu şekilde etkileyecektir. Bu da iş verimliliğini artırmaktadır.